علائم فشار خون بالا چیست؟
علائم فشار خون را چگونه تشخیص دهیم؟ فشار خون در واقع فشاری است که جریان خون به دیواره‌های رگ‌ها وارد می‌کند. خون از قلب به سایر اندام‌ها و از این اندام‌ها به سمت قلب در حرکت است. در طول روز به طور طبیعی فشارخون کاهش و افزایش پیدا می‌کند. اما افزایش مداوم آن ممکن است خطراتی داشته باشد.
فشار خون بالا یک بیماری شایع و خطرناک است که روی عروق خونی بدن تاثیر می‌گذارد. در این وضعیت فشارخون به دیواره رگ‌ها افزایش پیدا کرده و قلب برای خون‌رسانی باید بیشتر کار کند.
فشارخون طبیعی باید ۸۰/۱۲۰ میلی‌متر جیوه یا کمی کمتر باشد. اگر عدد بالایی بین ۱۳۰ تا ۱۳۹ و عدد پایینی بین ۸۰ تا ۸۹ میلی‌متر جیوه باشد، در مرحله اول فشارخون بالا هستید. اما زمانی که عدد بالایی بیشتر از ۱۴۰ و عدد پایینی بیشتر از ۹۰ میلی‌متر جیوه را نشان دهد، مرحله دوم فشارخون بالا بوده و علائم افزایش فشار خون ظاهر می‌شود. فشارخون بالاتر از ۱۲۰/۱۸۰ وضعیت اورژانسی بوده و نیاز به اقدامات پزشکی فوری دارد. در ادامه علائم فشار خون بالا را توضیح می‌دهیم.
علائم فشار خون بالا
در بسیاری از مواقع فشارخون بالا علامتی ندارد. حتی گاهی فشارخون در سطح خطرناکی بوده و شخص تا سال‌ها هیچ علائمی را نشان نمی‌دهد. اما در برخی از افراد علائم بالا بودن فشار خون شامل موارد زیر می‌شود.
- سردرد شدید
- تنگی نفس و سختی در نفس‌کشیدن
- خونریزی بینی
- تاری دید
- درد قفسه سینه
- سرگیجه
- خستگی یا سردرگمی
- مشکلات بینایی
- ضربان قلب نامنظم
- خون در ادرار
- احساس کوبیدن در قفسه سینه، گردن یا گوش
- تشنج
- عصبی بودن
- تعریق
- مشکل خواب
- گرگرفتگی صورت
۱. فشار خون بالا و سردرد
شواهد نشان می‌دهد که معمولا فشارخون بالا باعث سردرد نمی‌شود. اما ممکن است در سطح بحرانی این علامت ظاهر شود. اگر سردرد شدید دارید و دستگاه فشارسنج عدد بالایی را نشان می‌دهد، باید سریعا به پزشک مراجعه کنید.
۲. فشار خون بالا و خونریزی چشم
ایجاد لکه‌های خون در چشم و خونریزی چشم در بیماری دیابت و فشارخون بالا شایع است. اگر به چشم‌پزشک مراجعه کنید، می‌تواند آسیب عصب بینایی ناشی از فشار خون بالا و درمان نشده را تشخیص دهد.
۳. فشار خون بالا و خون دماغ
اگر فشار خون به مقدار کمی افزایش پیدا کند، معمولا باعث خون دماغ نمی‌شود. اما در سطوح بحرانی ممکن است این علامت ایجاد شود. خونریزی بینی به علت فشار به مویرگ‌ها ایجاد شده و برای تشخیص علت آن باید به پزشک مراجعه کرد.
۴. فشار خون بالا و گرگرفتگی صورت
یکی دیگر از علائم افزایش فشار خون گرگرفتگی و داغ‌شدن صورت است. این علامت می‌تواند نشانه افزایش فشارخون در هر سطحی باشد. گاهی وضعیتی مانند قرارگرفتن در معرض آفتاب، هوای سرد، غذای تند، نوشیدنی گرم، محصولات مراقبت از پوست، استرس، آب داغ، الکل و ورزش نیز باعث گرگرفتگی صورت می‌شوند. این موارد با افزایش فشارخون هم ارتباط دارند.
۵. فشار خون بالا و سرگیجه
سرگیجه از علائم بالا بودن فشار خون نیست. اما می‌تواند از علائم هشداردهنده سکته باشد. سکته مغزی از عوارض بسیار جدی فشارخون بالا است و باید این علامت را جدی گرفت. همچنین برخی از داروهای فشارخون باعث بروز این علامت می‌شوند.
۶. فشار خون بالا و خون در ادرار
فشارخون بالا ممکن است روی رگ‌های خونی کلیه‌ها تاثیر بگذارد و باعث کاهش جریان خون شود. در نتیجه عملکرد کلیه‌ها مختل می‌شود. فشارخون بالا باعث پاره شدن رگ‌های خونی کوچک کلیه شده و خون در ادرار دیده می‌شود.
۷. فشار خون بالا و خونریزی از گوش
اگر فشارخون تا سطح خطرناک افزایش پیدا کند، ممکن است باعث خونریزی گوش شود. گوش رگ‌های خونی زیادی دارد. به همین دلیل ایجاد فشار در این رگ‌ها ممکن است باعث ایجاد صدا در گوش شود. این علامت را باید جدی بگیرید.
۸. فشار خون بالا و سردی دست و پا
در افراد مبتلا به فشارخون بالا سردی دست و پا شایع است. به دلیل اختلال در گردش خون ممکن است این علامت ظاهر شود. در کنار این علامت ممکن است انگشتان قرمز یا آبی شوند و احساس سوزن‌سوزن‌شدن در دست و پا داشته باشید.
۹. فشار خون بالا و تکرر ادرار
تکرر ادرار به‌ویژه در شب می‌تواند نشانه فشار خون بالا و مصرف بیش از حد نمک باشد. پزشکان معتقدند که در ۴۰% مواقع این عارضه علامت فشار خون بالا است. زیرا در این وضعیت حجم خون افزایش پیدا کرده و در نتیجه آب بیشتری از بدن خارج می‌شود.
۱۰. فشار خون بالا و لرز
گاهی ممکن است این عارضه باعث لرز و اختلال در عضلات بدن شود. دقت داشته باشید که فشارخون بالا به همراه لرز ممکن است علامت تیروئید پرکار باشد و باید برای تشخیص آن به پزشک مراجعه کنید.
۱۱. فشار خون بالا و حالت تهوع
اگر فشارخون بیش از حد افزایش پیدا کند، به مغز آسیب وارد شده و ممکن است علائمی مانند تهوع و استفراغ، سردرد و تنگی نفس بروز کند. در این شرایط باید مراقبت‌های اورژانسی انجام شود. در موارد نادر ممکن است شخص پس از این علائم به کما برود.
۱۲. فشار خون بالا و بی حالی
بی حالی و خستگی یکی از علائم افزایش فشارخون است. در برخی از افراد این علامت ایجاد می‌شود و ممکن است علامت هشداردهنده برای مشکلات قلبی باشد. گاهی هم فشارخون بالا باعث اختلالات خواب شده و از این طریق بی‌حالی ایجاد می‌کند.
۱۳. تپش قلب از علائم فشار خون بالا است؟
فشارخون بالا باعث افزایش جریان خون شده و فعالیت قلب بیشتر می‌شود. به همین دلیل ممکن است در این شرایط تپش قلب یا ضربان قلب نامنظم را تجربه کنید.
علائم فشار خون بالا ناگهانی
گاهی ممکن است عواملی مانند استرس، نوشیدن الکل یا مصرف تنباکو باعث افزایش ناگهانی فشارخون شوند. در این شرایط ممکن است شخص علائمی نداشته باشد. اما برخی از علائم افزایش ناگهانی فشار خون عبارتند از:
- اضطراب
- تاری دید
- درد قفسه سینه
- سردرد شدید
علائم فشار خون بالا در زنان
معمولا علائم بالا بودن فشارخون در زنان و مردان تفاوتی ندارد. اما معمولا در زنان دیرتر تشخیص داده می‌شوند. از علائم رایج فشارخون بالا در زنان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- سردردهای شدید
- نفخ شکم: زیرا معمولا این عارضه با دیابت و بیماری کلیوی مرتبط است.
- تاری دید یا تغییر ناگهانی در دید
- سرگیجه با مشکل در حفظ تعادل
علائم فشار خون بالا در بارداری
فشارخون بالا در بارداری می‌تواند از علائم پره اکلامپسی یکی از عوارض جدی بارداری باشد. در بارداری این عارضه با علائم زیر همراه است.
- تورم صورت و دست‌ها
- سردرد
- مشکلات بینایی مانند تاری دید یا دیدن لکه‌ها
- درد سمت راست بالای شکم
- مشکل در تنفس
- تهوع و استفراغ
- کاهش ادرار
علت ایجاد علائم فشار خون بالا
اگر علائم بالا بودن فشار خون را تجربه کرده‌اید، باید برای تشخیص دلایل فشار خون بالا به پزشک مراجعه کنید. افزایش فشار خون علل مختلفی دارد. اما معمولا یک یا چند مورد از موارد زیر می‌تواند باعث بروز این عارضه شود. برخی از این عوامل نیز علت بالا رفتن ناگهانی فشار خون هستند.
- اضافه‌وزن
- مصرف زیاد نمک و مصرف‌نکردن میوه و سبزیجات
- نداشتن فعالیت بدنی
- نوشیدن بیش از حد الکل و قهوه
- دود سیگار
- استرس زیاد
- سن بالای ۶۵ سال
- سابقه خانوادگی فشارخون بالا
- زندگی در مناطق محروم
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر هر مورد از علائم فشار خون بالا را داشتید، حتما به پزشک مراجعه کنید. زیرا این علائم ممکن است نشانه سطح خطرناک فشارخون باشد. در این شرایط احتمال سکته و حمله قلبی بالا است. همچنین فشارخون بالا احتمال سکته مغزی، نارسایی کلیه و مشکلات چشمی را افزایش می‌دهد. گاهی هم ممکن است این علائم نشانه بیماری دیگری باشد.
درمان علائم فشار خون بالا
اگر علائم فشار خون بالا را دارید، پزشک سریعا برای درمان و کنترل این عارضه اقدام می‌کند. برای درمان فشار خون بالا باید سبک زندگی تغییر کند. رژیم غذایی باید سالم باشد و مصرف نمک محدود شود. میزان فعالیت بدنی نیز باید افزایش پیدا کند. علاوه بر این موارد پزشک داروهایی را برای تنظیم فشارخون تجویز می‌کند.
داروهای رایج برای کاهش فشارخون عبارتند از:
- مهارکننده‌های ACE مانند انالاپریل، لیزینوپریل، پریندوپریل و رامیپریل
- مسدودکننده‌های گیرنده آنژیوتانسین ۲ (ARBs) مانند کاندسارتان، ایربسارتان، لوزارتان، والسارتان و اولمسارتان
- مسدودکننده‌های کانال کلسیم مانند آملودیپین، فلودیپین و نیفدیپین یا دیلتیازم و داروی وراپامیل
- دیورتیک‌ها مانند اینداپامید و بندروفلومتیازید
- مسدودکننده‌های بتا مانند آتنولول و بیسوپرولول
- مسدودکننده‌های آلفا مانند دوکسازوسین
- سایر دیورتیک‌ها مانند آمیلوراید و اسپیرونولاکتون
پیشگیری از علائم فشار خون بالا
ایجاد علائم بالا بودن فشار خون به معنی رسیدن فشارخون به سطح خطرناک است. با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی می‌توان فشارخون را کنترل کرد. معمولا پزشک به افرادی که دچار این عارضه هستند، موارد زیر را توصیه می‌کند.
- در هفته حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت بدنی داشته باشید. می‌توانید ۵ روز در هفته روزی ۳۰ دقیقه ورزش کنید.
- سیگار نکشید.
- رژیم غذایی سالمی داشته باشید. مصرف نمک و الکل را محدود کنید.
- وزن خود را در محدوده سالم نگه دارید.
- استرس را تا حد ممکن مدیریت کنید.