فشار خون بیماری‌ای است که خیلی از افراد جامعه را درگیر خود کرده است. اگر شما یا اطرافیانتان درگیر فشار خون بالا هستید پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مطلب همراه سایت دکتر غلامحسین فاتحی باشید زیرا به معرفی بهترین روش‌های درمان فشار خون می‌پردازیم.
فشار خون چیست؟
یکی از اصلی‌ترین، مهم‌ترین و تأثیرگذارترین عوامل بروز و پیشرفت بیماری‌های قلبی عروقی و سکته‌های قلبی و مغزی، داشتن فشار خون بالا است. ابتلا به فشار خون بالا یکی از عواملی است که معمولاً به صورت تدریجی رخ می‌دهد و اثرات مخرب خود را بر روی قلب، رگ‌های خونی بزرگ و کوچک، کلیه‌ها، شبکیه چشم و سایر اعضا بدن را بر جای می‌گذارد. به دلیل اینکه وظیفه اصلی قلب، فرستادن خون به مغز و سایر عضلات است، هر عاملی که مانع انجام این وظیفه مهم شود، کار قلب را افزایش خواهد داد و در نتیجه فشار خون بالا می‌رود. بنابراین درمان فشار خون باید در اولویت این افراد باشد.
در واقع فشار خون، اندازه‌گیری میزان فشار در رگ‌ها و سرخرگ‌های بدن انسان در مراحل فعال و استراحت بدن بین دو ضربان قلب است. فشار خون بالا به معنای بالا بودن میزان فشاری است که در اثر برخورد خون به دیواره‌ی سرخرگ‌ها ایجاد می‌شود. سرخرگ‌ها، رگ‌هایی هستند که وظیفه دارند خون را از قلب به تمام اعضای بدن برسانند. میزان فشار خون، با دو خاص عدد مشخص می‌شود؛ فشار خون سیستولیک (عدد بالایی) نشان دهنده‌ی فشار وارد شده به دیواره‌ی سرخرگ‌ها در هنگام انقباض قلب است و فشار خون دیاستولیک (عدد پایینی) نشان دهنده‌ی فشار وارد شده به دیواره‌ی سرخرگ‌ها در هنگام آزاد شدن عضلات قلب، بین هر ضربان، است.
در حالت معمولی فشار خون باید کمتر از 80/120 باشد؛ اما اگر فشار خون بین 80/120 تا 899/139 باشد، شخص در معرض ابتلا به فشار خون بالا قرار دارد و اگر فشار خون 90/140 و یا بالاتر از این میزان باشد، نشان دهنده این است که فرد مبتلا به بیماری پرفشاری خون است و باید به درمان فشار خون خود بپردازد.
چه افرادی در معرض ابتلا به فشار خون قرار دارند؟
ابتلا به فشار خون در بین افراد بالاتر از 45 سال بسیار متداول و معمول است و در این میان مردان سهم بیشتری از زنان در ابتلا به فشار خون دارند؛ اما همین مسئله در افراد بالای 65 سال برعکس است و در این سنین معمولاً زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به بیماری فشار خون قرار می‌گیرند.
داشتن سابقه خانوادگی نیز از عواملی است که ریسک ابتلا به فشار خون در افراد را افزایش می‌دهد. همچنین به گفته پزشکان، نژاد نیز در افزایش ریسک ابتلا به این بیماری مؤثر است؛ چراکه آمار نشان داده است که فشار خون بالا و عوارض ناشی از آن در افراد سیاه پوست بیشتر است. افراد دارای بیماری دیابت یا سابقه این بیماری در خانواده نیز ممکن است در معرض ابتلا به فشار خون قرار بگیرد و بر اساس آمار به دست آمده حدود 60% از افراد دارای دیابت، شرایط پر فشاری خون را تجربه کرده‌اند. لازم به ذکر است که آمارها از هر 5 فرد مبتلا به بیماری فشاری خون 1 نفر از ابتلا به این بیماری آگاه نیست. درمان فشار خون بالا به صورت نامناسب می‌تواند سبب ایجاد آسیب‌های قلبی، مغزی، کلیوی، ریوی و اختلال در گردش خون، بدون هیچ علامت خاصی باشد.
علائم بالا رفتن شدید فشار خون
- سر درد شدید
- سرگیجه
- تنگی نفس
- خون دماغ
- تاری دید
- احساس نبض در سر یا گردن
- حالت تهوع
- خستگی
- درد در قفسه سینه
- وجود خون در ادرار
دلایل افزایش فشار خون
به طور کلی باید بگوییم که فشار خون دارای دو نوع خاص است که هر یک به دلایل مختلف رخ می‌دهند. در ادامه ابتدا انواع فشار خون و سپس دلایل بروز آن‌ها را بیان می‌کنیم.
افزایش خون (پرفشاری) اولیه:
پرفشاری (افزایش فشار خون) اولیه با گذشت زمان و بدون هیچ دلیل خاص و مشخصی رخ می‌دهد. اکثر افراد جامعه به این نوع پرفشاری مبتلا هستند. محققان هنوز نمی‌دانند چه مکانیسم‌هایی سبب افزایش تدریجی فشار خون می‌شوند و تنها می‌دانند که مجموعه‌ای از عوامل مختلف وجود دارد که ممکن است در این امر نقش داشته باشد و این عوامل عبارت‌اند از:
ژن:
برخی از افراد از نظر ژنتیکی مستعد فشار خون بالا هستند. این امر ممکن است بر اثر جهش‌های ژنی یا ناهنجاری‌های ژنتیکی باشد که از والدین به فرزندان به ارث رسیده است.
تغییرات فیزیکی:
گاهی اوقات تغییر یک چیز در بدن ممکن است با بروز مشکلاتی در سراسر بدن همراه باشد که فشار خون بالا نیز می‌تواند یکی از همین این مشکلات باشد. مثلاً، تغییرات عملکرد کلیه به دلیل افزایش سن می‌تواند باعث به هم خوردن تعادل طبیعی نمک‌ها و مایعات بدن شود و در نتیجه افزایش فشار خون را در پی داشته باشد.
-
محیط:
سبک زندگی ناسالم، نداشتن فعالیت بدنی مناسب و رژیم غذایی ضعیف و نامناسب می‌تواند با گذشت زمان بدن را تحت‌تأثیر قرار دهد. برخی از روش‌های زندگی ممکن است باعث بالا رفتن وزن افراد شود و این اضافه وزن و چاقی می‌تواند خطر ابتلا به فشار خون افزایش دهد.
افزایش فشار خون (پرفشاری) ثانویه
پرفشاری ثانویه معمولاً به سرعت رخ می‌دهد و می‌تواند حتی بسیار شدیدتر از پرفشاری اولیه باشد. چندین بیماری که ممکن است در بروز پرفشاری ثانویه نقش داشته باشند عبارت‌اند از:
- بیماری‌های کلیوی
- آپنه انسدادی خواب
- نقص‌های مادرزادی قلب
- مشکلات تیروئید
- عوارض جانبی داروها
- مصرف مواد مخدر
- سوء مصرف یا مصرف مزمن الکل
- مشکلات غده آدرنال
- برخی از تومورهای غدد درون ریز
چگونه فشار خون بالا را تشخیص دهیم؟
در اکثر مطب‌های پزشکان، فشار خون را به عنوان بخشی از ویزیت چک می‌کنند و در صورتی که فشار خون شما بالا باشد، ممکن است پزشک بخواهد برای چند روز یا چند هفته، چندین بار اندازه‌گیری آن را انجام دهید. بسیار کم و به ندرت اتفاق می‌افتد که دکتر پس از تنها یک بار اندازه‌گیری و بررسی تشخیص قطعی دهد که شما مبتلا به بیماری فشار خون هستید و در واقع پزشک نیازمند مشاهده شواهدی است که یک مشکل پایدار را در بدن نشان دهد و به هیچ عنوان با یکبار تست و اندازه‌گیری نمی‌توان فشار خون را تشخیص داد. فشار خون بالا در آن زمان می‌تواند ناشی از محیطی که در آن قرار دارید باشد و یا به عنوان مثال بر اثر عوامل استرس‌زا تنها در آن لحظه فشار خونتان افزایش یافته باشد.
عوارض فشار خون بالا و بی‌توجهی به آن
همان‌طور که گفتیم فشار بیش از حد بر دیواره سرخرگ‌ها قلب به دلیل فشار خون بالا می‌تواند به رگ‌های خونی و اندام‌های داخلی آسیب بزند. هر چه فشار خون بالاتر و طولانی‌تر باشد، آسیب وارده بر بدن نیز بیشتر خواهد بود. از جمله عوارض فشار خون بالا و کنترل نشده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حمله قلبی یا سکته مغزی: فشار خون بالا می‌تواند سبب سخت و ضخیم شدن رگ‌ها شود که این مسئله در نهایت منجر به حمله قلبی یا سکته مغزی در افراد می‌شود.
- آنوریسم مغزی: افزایش فشار خون می‌تواند سبب ضعیف شدن و برآمدگی رگ‌های خونی در مغز شود و آنوریسم ایجاد کند. آنوریسم مغزی در صورت پاره شدن بسیار خطرناک است و حتی ممک است که منجر به مرگ افراد شود.
- نارسایی قلبی: هرچه فشار خون بالاتر باشد، قلب برای پمپاژ خون با سختی بیشتری مواجه می‌شود و این تحمیل فشار سبب ضخیم شدن دیواره‌های بطن قلب شده و به مرور زمان به نارسایی قلبی منتهی خواهد شد.
- آسیب‌های کلیوی: از بین رفتن حالت طبیعی رگ‌های کلیه بر اثر فشار خون بالا نیز عملکرد طبیعی این اندام را با مشکل مواجه می‌کند.
- آسیب به شبکیه چشم: باریک یا پاره شدن رگ‌های خونی چشم یا اطراف چشم بر اثر فشار بالا خون می‌تواند منجر به از دست رفتن بینایی شود.
ادامه دارد…