در این مقاله از میخواهیم بپردازیم به اثرات استرس در بدن. استرس بر تمام سیستم های بدن از جمله سیستم های اسکلتی عضلانی، تنفسی، قلبی عروقی، غدد درون ریز، گوارشی، عصبی و تناسلی تاثیر می گذارد.

بدن ما برای مقابله با استرس در دوزهای کم به خوبی مجهز است، اما زمانی که این استرس طولانی مدت یا مزمن شود، می تواند اثرات جدی بر بدن شما داشته باشد.

اثرات استرس روی اعضای بدن

در ادامه اثراتی که استرس زیاد بر روی هر کدام از اعضای بدن می‌گزارد را به صورت دقیق‌تر و کامل‌تر توضیح داده‌ایم.

سیستم اسکلتی عضلانی

هنگامی که بدن تحت فشار است، عضلات منقبض می شوند. تنش عضلانی تقریباً یک واکنش انعکاسی به استرس است – روشی که بدن در برابر آسیب و درد محافظت می کند.

با شروع ناگهانی استرس، ماهیچه‌ها به یکباره منقبض میشوند و پس از پایان استرس، تنش خود را آزاد میکنند.

استرس مزمن باعث می شود که ماهیچه های بدن در حالت کم و بیش ثابتی از مراقبت قرار بگیرند. وقتی ماهیچه ها برای مدت طولانی منقبض و منقبض هستند، ممکن است واکنش های دیگر بدن را تحریک کند و حتی اختلالات مرتبط با استرس را افزایش دهد.

تکنیکهای تمدد اعصاب و سایر فعالیتها و درمانها برای  کاهش استرس به طور مؤثری تنش عضلانی را کاهش میدهند، بروز برخی اختلالات مرتبط با استرس، مانند سردرد را کاهش میدهند و احساس شادی را افزایش میدهند.

برای کسانی که به شرایط درد مزمن مبتلا می شوند، فعالیت های کاهش استرس نشان داده شده است که خلق و خو و عملکرد روزانه را بهبود می بخشد.

دستگاه تنفسی

سیستم تنفسی اکسیژن را به سلول ها می رساند و ضایعات دی اکسید کربن را از بدن دفع می کند.

هوا از طریق بینی وارد می شود و از طریق حنجره در گلو، از طریق نای به سمت پایین و از طریق برونش ها به ریه ها می رود.

سپس برونشیول ها اکسیژن را برای گردش خون به گلبول های قرمز منتقل می کنند.

استرس و احساسات قوی می تواند با علائم تنفسی مانند تنگی نفس و تنفس سریع ظاهر شود، زیرا راه هوایی بین بینی و ریه ها منقبض می شود.

برای افرادی که بیماری تنفسی ندارند، این معمولاً مشکلی نیست زیرا بدن میتواند  تنفس راحت مدیریت را کند، اما استرسهای روانی میتوانند مشکلات تنفسی را برای افراد مبتلا به بیماریهای تنفسی از قبل موجود مانند آسم و بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD) تشدید کنند. شامل آمفیزم و برونشیت مزمن)

برخی از مطالعات نشان می دهد که یک استرس حاد – مانند مرگ یکی از عزیزان – در واقع می تواند باعث حملات آسم شود. علاوه بر این، تنفس سریع – یا تپش قلب بیش از حد – ناشی از استرس می تواند باعث حمله پانیک در افرادی شود که مستعد حملات پانیک هستند.

مراجعه به روانشناس برای ایجاد آرامش، تنفس و سایر راهبردهای رفتاری شناختی می تواند کمک کند.

سیستم قلبی عروقی

همانطور که می‌دانید سیستم قلبی عروقی به شدت مهم است و باید به آن توجه کرد. حالا اثرات استرس روی سیستم قلبی و عروقی چه چیزهایی هستند؟

قلب و رگهای خونی دو عنصر سیستم قلبی عروقی را تشکیل میدهند که با هم کار میکنند و تغذیه و اکسیژن را به اندامهای بدن میرسانند. فعالیت این دو عنصر نیز در پاسخ بدن به استرس هماهنگ است.

استرس حاد – استرس لحظه ای یا کوتاه مدت مانند رعایت موعد مقرر، گیر افتادن در ترافیک یا ترمز ناگهانی برای جلوگیری از تصادف – باعث افزایش ضربان قلب و انقباضات قوی تر عضله قلب با هورمون های استرس می شود. آدرنالین، نورآدرنالین و کورتیزول – به عنوان پیام رسان این اثرات عمل می کنند.

علاوه بر این، رگهای خونی که خون را به سمت عضلات بزرگ و قلب هدایت میکنند، منبسط میشوند و در نتیجه میزان خون پمپ شده به این قسمتهای بدن افزایش مییابد و فشار خون بالا میرود.

این به عنوان پاسخ مبارزه یا فرار نیز شناخته می شود. پس از گذراندن دوره استرس حاد، بدن به حالت عادی خود باز می گردد.

استرس مزمن، یا استرس مداوم تجربه شده  که در یک دوره زمانی طولانی، می تواند باعث به وجود آمدن  مشکلات طولانی مدت برای قلب و عروق شود.

افزایش مداوم و مداوم ضربان قلب و افزایش سطح هورمون های استرس و فشار خون می تواند بر بدن تأثیر بگذارد. این استرس مداوم طولانی مدت می تواند خطر ابتلا به فشار خون بالا، حمله قلبی یا سکته را افزایش دهد.

استرس حاد مکرر و استرس مزمن مداوم نیز ممکن است باعث التهاب در سیستم گردش خون، به ویژه در عروق شود، و این یکی از مسیرهایی است که تصور میشود استرس را با حمله قلبی مرتبط میکند. همچنین به نظر می رسد که نحوه واکنش یک فرد به استرس می تواند بر سطح کلسترول تأثیر بگذارد.

به نظر می رسد خطر ابتلا به بیماری قلبی مرتبط با استرس برای زنان متفاوت است، بسته به اینکه آیا زن قبل از یائسگی است یا مربوط به دوران یائسگی.

به نظر می رسد سطح استروژن در زنان یائسه به رگ های خونی کمک می کند تا در هنگام استرس واکنش بهتری نشان دهند، در نتیجه به بدن آنها کمک می کند تا استرس را بهتر مدیریت کند و از آنها در برابر بیماری قلبی محافظت کند.

سیستم غدد

سیستم غدد هم می‌تواند با اثرات استرس مشکل ازمانی که فردی موقعیتی را چالشبرانگیز، تهدیدکننده یا غیرقابل کنترل درک میکند، مغز مجموعهای از رویدادها را آغاز میکند که شامل محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال (HPA) است که محرک اصلی آن غدد هستند.

در نهایت منجر به افزایش تولید هورمونهای استروئیدی به نام گلوکوکورتیکوئیدها میشود که شامل کورتیزول است که اغلب به عنوان هورمون استرس شناخته میشود.

مری

در هنگام استرس، افراد ممکن است بسیار بیشتر یا بسیار کمتر از حد معمول غذا بخورند. غذاهای بیشتر یا متفاوت، یا افزایش مصرف الکل یا تنباکو، می تواند منجر به سوزش سر دل یا رفلاکس اسید معده شود.استرس یا خستگی نیز می تواند شدت درد دل درد را که به طور منظم رخ می دهد افزایش دهد.

یک مورد نادر از اسپاسم در مری می تواند با استرس شدید ایجاد شود و به راحتی با حمله قلبی اشتباه گرفته شود. استرس همچنین ممکن است بلع غذاها را دشوار کند یا میزان هوای بلعیده شده را افزایش دهد که باعث افزایش آروغ، گاز گرفتگی و نفخ می شود.

معده

معده یکی از اجزای مهم بدن است و اثرات استرس روی معده‌هم است و می‌تواند آسیب‌هایی به ما بزند.

استرس ممکن است درد، نفخ، حالت تهوع و سایر ناراحتیهای معده را بیشتر از حالت معمول کند.اگر استرس به اندازه کافی شدید باشد، ممکن است استفراغ رخ دهد. علاوه بر این، استرس ممکن است باعث افزایش یا کاهش غیر ضروری اشتها شود. رژیم های غذایی ناسالم ممکن است به نوبه خود خلق و خوی فرد را بدتر کند.

برخلاف تصور رایج، استرس باعث افزایش تولید اسید در معده نمی شود و باعث زخم معده نمی شود.زخم معده  در واقع توسط یک عفونت باکتریایی ایجاد می شود. هنگامی که استرس دارید، زخم ها ممکن است آزاردهنده تر باشند.

روده

حالا میخواهیم برویم سراغ اثرات استرس روی روده! استرس همچنین می تواند درد، نفخ یا ناراحتی را به راحتی در روده ایجاد کند.این می تواند بر سرعت حرکت غذا در بدن تأثیر بگذارد که می تواند باعث اسهال یا یبوست شود.

علاوه بر این، استرس می تواند باعث اسپاسم عضلانی در روده شود که می تواند دردناک باشد.روده ها یک سد محکم برای محافظت از بدن در برابر (بیشتر) باکتری های مرتبط با غذا دارند.استرس میتواند سد روده را ضعیفتر کند و به باکتریهای روده اجازه ورود به بدن را بدهد.

استرس به ویژه بر افراد مبتلا به اختلالات مزمن روده مانند بیماری التهابی روده یا سندرم روده تحریک پذیر تأثیر می گذارد. این ممکن است به دلیل حساستر بودن اعصاب روده، تغییرات در نوع میکروب های  روده، تغییر در سرعت حرکت غذا در روده و/یا تغییر در پاسخهای ایمنی روده باشد.

سیستم عصبی

سیستم عصبی دارای چندین بخش است: بخش مرکزی شامل مغز و نخاع و بخش محیطی شامل سیستم عصبی خودمختار و جسمی است.

سیستم عصبی خودمختار نقش مستقیمی در پاسخ فیزیکی به استرس دارد و به سیستم عصبی سمپاتیک (SNS) و سیستم عصبی پاراسمپاتیک (PNS) تقسیم میشود.

استرس مزمن، تجربه عوامل استرس زا در یک دوره زمانی طولانی، می تواند منجر به استرس دائم و به هم ریختگی کار کرد اعضای بدن شود.

همانطور که سیستم عصبی خودمختار به تحریک واکنش های فیزیکی ادامه می دهد، باعث ساییدگی و پارگی سیستم های عصبی در بدن می شود.مهم نیست که استرس مزمن با سیستم عصبی چه می کند، بلکه فعالیت مداوم سیستم عصبی با سایر سیستم های بدن مشکل ساز می شود.

بارداری

توجه داشته باشید که اثرات استرس بر بدن در بارداری هم است! استرس می تواند تأثیر قابل توجهی بر برنامه های باروری زنان داشته باشد.استرس می تواند تأثیر منفی بر توانایی زن برای باردار شدن، سلامت بارداری و سازگاری او پس از زایمان بگذارد.افسردگی عارضه اصلی بارداری و سازگاری پس از زایمان است.استرس بیش از حد احتمال ابتلا به افسردگی و اضطراب را در این دوران افزایش می دهد.

استرس مادر میتواند بر رشد جنین و دوران کودکی تأثیر منفی بگذارد و در هفتهها و ماههای پس از زایمان، پیوند با نوزاد را مختل کند.

سندرم پیش از قاعدگی

استرس ممکن است علائم قبل از قاعدگی را بدتر یا دشوارتر کند و علائم قبل از قاعدگی ممکن است برای بسیاری از زنان استرس زا باشد. این علائم شامل گرفتگی، احتباس مایعات و نفخ، خلق منفی (احساس تحریک پذیری و “افسردگی”) و نوسانات خلقی است.

یائسگی

با نزدیک شدن به یائسگی، سطح هورمون ها به سرعت در نوسان است. این تغییرات با اضطراب، نوسانات خلقی و احساس پریشانی همراه است.بنابراین یائسگی می تواند به خودی خود یک عامل استرس زا باشد. کنار آمدن با برخی از تغییرات فیزیکی مرتبط با یائسگی، به ویژه گرگرفتگی، دشوار است. پس اثرات استرس در اینجاهم می‌تواند مشکل ساز شود.

علاوه بر این، پریشانی عاطفی ممکن است باعث بدتر شدن علائم فیزیکی شود.به عنوان مثال، زنانی که بیشتر مضطرب هستند ممکن است افزایش تعداد گرگرفتگی و/یا گرگرفتگی شدیدتر یا شدید را تجربه کنند.

بیماری های دستگاه تناسلی

هنگامی که استرس زیاد باشد، احتمال تشدید علائم بیماری های تولید مثلی مانند ویروس هرپس سیمپلکس یا سندرم تخمدان پلی کیستیک افزایش می یابد.

مدیریت استرس

این اکتشافات اخیر در مورد اثرات استرس بر بدن و سلامتی نباید شما را نگران کند. ما اکنون در مورد استراتژی های موثر برای کاهش پاسخ های استرس بیشتر می دانیم. چنین استراتژی های سودمند عبارتند از:

• حفظ یک شبکه حمایت اجتماعی سالم
• داشتن فعالیت بدنی منظم

این رویکردها مزایای مهمی برای سلامت جسمی و روانی دارند و بلوکهای اساسی برای یک سبک زندگی سالم را تشکیل میدهند.

اگر مایل به حمایت بیشتر هستید یا اگر استرس شدید یا مزمن را تجربه می کنید، یک روانشناس دارای مجوز می تواند به شما کمک کند تا چالش ها و عوامل استرس زا را که بر زندگی روزمره شما تأثیر می گذارد شناسایی کنید و راه هایی را بیابید که به شما کمک کند تا به بهترین نحو با بهبود سلامت کلی جسمی و روانی خود مقابله کنید.