اکوکاردیوگرافی روشی تشخیصی است که از امواج سونوگرافی برای تولید تصاویری از قلب استفاده می کند.
این روش تصویربرداری به پزشک اجازه می دهد تا ضربان قلب و پمپاژ خون را مشاهده کند.
پزشک می تواند از تصاویر اکوکاردیوگرام برای تشخیص بیماری های قلبی استفاده کند.
بسته به نوع اطلاعات مورد نیاز پزشک چندین نوع اکوکاردیوگرافی وجود دارد. همه انواع اکوکاردیوگرافی روش های بی خطری محسوب می شوند.
پزشک در چه شرایطی اکوکاردیوگرافی را درخواست می دهد:
۱)بررسی اختلالات دریچهای یا حفره های قلبی
۲)بررسی علل قلبی علائمی مانند تنگی نفس یا درد قفسه سینه
۳)تشخیص نقایص مادرزادی قلب قبل از تولد (اکوکاردیوگرام جنینی)
اکوکاردیوگرافی ترانس توراسیک (Trans Thorasic Echocardiography)
در این نوع از اکوکاردیوگرافی ابتدا یک تکنسین (سونوگرافیست) ژل را روی قفسهی سینه(بین مبدل و سطح پوست) پخش می کند. سونوگرافیست مبدل را محکم به پوست شما فشار می دهد و پرتوی اولتراسوند را از طریق قفسه سینه به قلب شما هدایت می کند. مبدل صدای موج صوتی بازتاب شده از سطح قلب دریافت می کند. یک رایانه پژواک را به تصاویر متحرک روی مانیتور تبدیل می کند. اگر ریه ها یا دنده ها بر وسعت دید تاثیربگذارد، ممکن است سونوگرافیست به مقدار کمی تقویت کننده که از طریق ورید (IV) تزریق می شود نیاز پیداکند.
ماده ی تقویت کننده، که عموماً ایمن است و به خوبی تحمل می شود، باعث می شود که ساختار قلب شما به وضوح روی مانیتور نشان داده شود.
اکوکاردیوگرافی از داخل مری یا اکومری(Trans Esophageal Echocardiography)
اگر پزشک تصاویر دقیق تری از قلب بخواهد یا گرفتن تصویر واضح از قلب با اکوکاردیوگرافی استاندارد از قفسه سینه مشکل باشد، ممکن است یک اکوکاردیوگرام مری را درخواست بدهد.
در این روش ابتدا قسمت فوقانی دستگاه گوارش و گلو بی حس می شود و به شما داروهای آرامش بخش تجویز می شود.
یک لوله انعطاف پذیر حاوی یک مبدل به سمت گلو و سپس مری ( لوله ای که دهان شما را به معده متصل می کند) هدایت می شود.
مبدل صدای موج صوتی بازتاب شده از قلب را دریافت می کند. یک رایانه پژواک را به تصاویر متحرک دقیق از قلب تبدیل می کند، که پزشک می تواند آنها را روی مانیتور مشاهده کند.
انواع اکوکاردیوگرافی
اکوکاردیوگرافی داپلر امواج صوتی
هنگامی که سلول های خونی که در قلب و رگ های خونی حرکت جریان دارند، از حفرات قلبی عبور می کنند و سرعت حرکت شان تغییر می کند. این تغییرات سرعت در جریان خون (سیگنال های داپلر) می تواند به پزشک در اندازه گیری سرعت و جهت جریان خون در قلب کمک کند.
تکنیک های داپلر عموماً در اکوکاردیوگرام ترانس توراسیک و مری استفاده می شود.
از تکنیک های داپلر می توان برای بررسی مشکلات جریان خون و فشار خون در عروق قلبی استفاده کرد.
جریان خون نشان داده شده روی مانیتور رنگ آمیزی می شود تا به پزشک در تشخیص اختلالات عروقی کمک کند.
اکوکاردیوگرافی استرسی
برخی از مشکلات قلبی، به ویژه اختلالات شریان های که خون را به ماهیچه قلب (عروق کرونر) می رسانند، فقط در حین فعالیت بدنی و استرس نمایان می شوند.
ممکن است پزشک برای بررسی مشکلات عروق کرونر، اکوکاردیوگرافی استرس را توصیه کند.
با این حال، اکوکاردیوگرافی نمی تواند اطلاعاتی را در مورد انسداد عروق قلب ارائه دهد.
در اکوکاردیوگرافی استرس تصاویر سونوگرافی از قلب، قبل و بلافاصله پس از راه رفتن روی تردمیل گرفته می شود.
اگر بیمار قادر به ورزش نباشد، ممکن است یک داروی تزریقی دریافت کند تا قلب به همان اندازه که ورزش می کند پمپاژ کند.
خطرات
اکوکاردیوگرافی استاندارد هیچ خطری به همراه ندارد. ممکن است از این که مبدل بسیار محکم روی قفسه سینه قرار بگیرد احساس ناراحتی کنید.
فشار دادن مناسب برای تولید بهترین تصاویر از قلب ضروری است.
سطح اکسیژن در طول تست کنترل می شود تا مشکلات تنفسی ناشی از داروهای آرام بخش تحت نظر باشد.
نتایج اکوکاردیوگرافی
تغییر در اندازه قلب:
ضعف یا آسیب به دریچه های قلبی و فشار خون بالا می تواند باعث بزرگ شدن حفره های قلب یا ضخیم شدن غیرطبیعی دیواره های قلب شود.
قدرت پمپاژ:
اندازه گیری های حاصل از اکوکاردیوگرافی شامل درصد خونی است که با هر ضربان قلب از بطن خارج می شود (کسر خروجی) و حجم خون پمپ شده توسط قلب در یک دقیقه (برون ده قلبی).
قلبی که خون کافی را برای برآوردن نیازهای بدن شما پمپ نمی کند، می تواند منجر به بروز علائم نارسایی قلبی شود.
آسیب به ماهیچه قلب:
اکوکاردیوگرافی به پزشک کمک می کند تا تشخیص دهد که آیا همه قسمت های دیواره قلب به طور طبیعی در فعالیت پمپاژ قلب نقش دارند یا خیر.
مناطقی از دیواره قلب که ضعیف حرکت می کنند ممکن است در حین حمله قلبی آسیب ببینند یا اکسیژن کمی دریافت کنند.
مشکلات پمپاژ قلب:
اکوکاردیوگرافی می تواند نشان دهد که دریچه های قلب شما به اندازه کافی برای جریان خون کافی باز می شود یا به طور کامل بسته می شود تا از نشت خون جلوگیری شود.
نقایص قلبی:
اکوکاردیوگرافی می تواند مشکلات مربوط به حفره های قلب ، ارتباطات غیرطبیعی بین قلب و عروق خونی اصلی و نقایص پیچیده قلبی را که هنگام تولد وجود دارد ، نشان دهد.